Nietrzymanie moczu (UI) często występuje wśród kobiet w ciąży. Ten rosnący problem zdrowotny, wpływa na samopoczucie fizyczne, emocjonalne oraz społeczne [1].

W trakcie ciąży w organizmie kobiety, dochodzi do wielu zmian:

• hormonalnych
• wzrostu masy ciała
• hipermobilności cewki moczowej
• wzrostu ciśnienia śródbrzusznego (wpływa na zmianę kąta cewkowo- pęcherzowego )

Ilość porodów, wiek, wysoki wskaźnik masy ciała (BMI) to najszerzej badane czynniki związane z nietrzymaniem moczu (UI) podczas ciąży. Ryzyko uszkodzeń oraz występowanie wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM), zwiększa się z wiekiem matki – powyżej 30r.ż (w przypadku pierwszego porodu) oraz zwiększa się 2-3 krotnie podczas drugiego porodu, którego czas trwania wynosi ponad 110 minut. Dodatkowe wspomaganie porodu za pomocą kleszczy, powoduje wzrost ryzyka nawet o 14,7 raza natomiast w przypadku użycia próżnociągu położniczego tego ryzyka nie ma [2].

Według badań Mohol Yuseff D i wsp. Spośród 330 kobiet objętych badaniem w ciąży pod względem  w/w czynników ryzyka – 279 (84,5%) doświadczyło nietrzymania moczu [1].

Ponadto na uszkodzenie mięśni dna miednicy w trakcie porodu ma wpływ obwód główki noworodka. Wymiary powyżej 35,5 cm zwiększają ryzyko o 3-4 razy [2].

Badacze jako potencjalne czynniki ryzyka dodatkowo wymieniają:

• palenie tytoniu
• poród zabiegowy
• znieczulenie zewnątrzoponowe
• pęknięcie krocza
• masa urodzeniowa dziecka

Wiele kobiet doświadcza nietrzymania moczu w trakcie i po ciąży. Urazowi głównie ulega mięsień dźwigacz odbytu, statystycznie uszkodzenie tego mięśnia występuje u 3 na 10 kobiet ciężarnych.  W badaniach, nie stwierdzono różnicy w częstotliwości uszkodzenia mięśni dna miednicy pomiędzy porodem siłami natury a cesarskim cięciem. Także, nie wykazano, aby nacięcie krocza zmniejszało ryzyko uszkodzeń. Pacjentki, objawy nietrzymania moczu najczęściej zgłaszają w pierwszym miesiącu po porodzie, szacuje się , że jest to ok 11,2%  oraz w kolejnych miesiącach. Odsetek ten zmniejsza się do 12 miesiąca po porodzie. Największa ilość pacjentek (65%), zgłasza objawy wysiłkowego nietrzymania moczu w trakcie ciąży lub połogu [3,4].

Ćwiczenia mięśni dna miednicy, zapobiegają oraz zmniejszają objawy nietrzymania moczu.  Mięśnie te można wzmacniać zarówno przed planowaną ciążą jak i w trakcie ciąży i połogu [5].   Regularne wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy w trakcie ciąży oraz połogu, zmniejszają występowanie wysiłkowego nietrzymania moczu w III trymestrze ciąży oraz do 6-mcy po porodzie [6,7].

Niestety wiedza kobiet na temat zaburzeń  profilaktyki uroginekologicznej u ciężarnych jest niska przez brak odpowiedniej edukacji w szpitalach.  Także pracownicy służby zdrowia, powinni kłaść większy nacisk na zalecanie ćwiczeń mięśni dna miednicy w trakcie ciąży, podczas rutynowej opieki przedporodowej [1].

Warto skorzystać  z usług fizjoterapeuty, który zajmuje się dziedziną uroginekologii. Otrzymamy  kompleksowy zestaw porad oraz bezpiecznych ćwiczeń. Pamiętajcie również , że im wcześniej zaczniemy przygotowywać Nasze ciało do ciąży oraz porodu tym lepiej zniesie to Nasz organizm.

Czy występuje odrębny sposób prowadzenia ciąży u kobiet po operacji WNM , które mają założoną taśmę podcewkową metodą TVT lub TOT ?

Niestety nie ma dokładnych zaleceń w tej kwestii. Również nie jest określony rekomendowany sposób porodu dla kobiet po operacji wysiłkowego nietrzymania moczu.  Badania, wykazują , że w przypadku porodu naturalnego jak i cesarskiego cięcia, występuje ryzyko reoperacji. Według niektórych danych jest to ok 1/3 pacjentek [7,8,9].

Bibliografia:

1. Mohol Youseff D, Awang S, Kueh YC Urinary incontinence among pregnant women attending an antenatal clinic at a tertiary teaching hospital in North-East Malaysia,
2. Boyle R, Hay-Smith EJ, Cody JD, et al. Pelvic floor muscle training for prevention and treatment of urinary and faecal incontinence in pregnant women and women who have recently given brith. Cochrane Database Syst Rev 012;10;CD007471
3. Bo K, Ellstrom Engh M, Hilde G. Regular exercisers have stronger pelvic floor muscles than non regular exercisers at mid pregnancy. Am J Obstet Gynecol 2018;218(4):427
4. Huann-Cheng Horng i wsp Urinaryin continence: Is vaginal delivery a cause ? Journal of the Chinede medical Association 80(2017) 465e466.
5. Terry R, Jarrie R, Hay-Smith J, Salmon V, Pearson M, Boddy K, Mac Arthur C „ Are you doing your pelvic floor?” An ethnographic exploration of the interaction between women and midnives about pelvic floor muscle exercises(PFME) during pregnancy. Midwifery 2020 April
6. Rortveit G, Hannestad YS, Daltveit AK, Hunskaar S. Age- and type-dependent effects of parity on urinary incontinence: the Norwegian EPINCONT study. Obstet Gynecol 2001;98;1004-10
7. Soligo M, Livio S, De Ponti, et al. Pelvic floor assessment after delivery: how should women be selected European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2016;206:153-7
8. Kohorst F, Flock F, Kreinberg R, et al. Pregnancy and delivery after tension-free vaginal type (TVT) procedure: literature review and case report European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2010;151:10-4
9. Pradhan A, Tincello D, Kearney R. Childbirth after pelvic floor surgery: analysis of Hospital Episode Statistics in England, 2002-2008. BJOG 2013;120:200-4