Co to jest nietrzymanie moczu?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Międzynarodowego Towarzystwa Kontynencji (ICS) nietrzymanie moczu (NTM) to niezależny od woli wyciek moczu przez cewkę moczową, który w efekcie stanowi problem socjalny i higieniczny.
W zależności od przyczyny, istnieją różne rodzaje nietrzymania moczu, a do najczęściej występujących należą:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu, polegające na mimowolnym wycieku moczu podczas wysiłku fizycznego, kichania lub kaszlu, czyli wykonywaniu czynności, które powodują wzrost ciśnienia w jamie brzusznej (49% wszystkich osób cierpiących na nietrzymanie moczu),
- nietrzymanie moczu z parcia (pęcherz nadreaktywny), polegający na mimowolnym wycieku moczu, któremu towarzyszy lub poprzedza go uczucie nagłego parcia na mocz (około 22% wszystkich osób cierpiących na nietrzymanie moczu),
- mieszane nietrzymanie moczu, czyli połączenie wysiłkowego nietrzymania moczu i pęcherza nadreaktywnego (około 29% wszystkich osób ciepiących na nietrzymanie moczu).
Inne typy nietrzymania moczu to moczenie nocne, pozacewkowe nietrzymanie moczu (przetoki), ciągłe nietrzymanie moczu oraz niesklasyfikowane nietrzymanie moczu.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu to najczęściej występujący rodzaj nietrzymania moczu, spowodowany nieprawidłowym mechanizmem zamykania się cewki moczowej, czego przyczyną jest słabość tkanki łącznej lub mięśni, obniżenie narządów układu moczowo – płciowego, niewydolność cewkowego aparatu mięśniowego lub uszkodzenie mięśni zwieracza cewki.
Przyczyny wysiłkowego NTM u kobiet to poród (w trakcie, którego może dojść do bezpośredniego uszkodzenia mięśni miednicy, nerwów lub innych struktur podtrzymujących miednicę), niedobory hormonalne związane z okresem przekwitania, wady wrodzone, operacje cewki moczowej, radioterapia.
Przyczynami wysiłkowego NTM u mężczyzn jest uszkodzenie zwieracza cewki moczowej np. w trakcie operacji gruczołu krokowego, uraz, radioterapia, łagodny rozrost gruczołu krokowego, operacja odbytnicy.
Pęcherz nadreaktywny, objawia się nagłym parciem na pęcherz, nagłą niepowstrzymana potrzebą oddania moczu, a także częstym oddawaniem moczu – więcej niż 8 razy na dobę (również moczeniem nocnym). Pęcherz nadreaktywny może występować wraz z nietrzymaniem moczu z parcia lub bez. Nie towarzyszą temu czynniki patologiczne mogące tłumaczyć te objawy.
Szacuje się, że w Europie problem pęcherza nadreaktywnego dotyczy ok. 49 mln osób.
Ogólna analiza wskazuje, że nietrzymanie moczu ponad dwa razy częściej dotyka kobiety niż mężczyzn, tak więc i w przypadku nietrzymania moczu z powodu parcia naglącego to kobiety stanowią grupę, u której częściej występuje ten typ nietrzymania moczu (niekiedy występuje razem z wysiłkowym NTM). Wśród mężczyzn, natomiast, nietrzymanie moczu z powodu parcia naglącego stanowi najczęstszy typ (80 %).
Przyczynami występowania zespołu pęcherza nadreaktywnego może być choroba neurologiczna (choroba Alzheimera lub Parkinsona, udar mózgu lub rdzenia kręgowego), przerost gruczołu krokowego lub operacja w miednicy mniejszej. Najczęściej jednak przyczyna nie jest znana.